FILM PROMOCYJNY

Zielony Las odpręża i pozwala na choćby chwilowe oderwanie się od cywilizacji. Jest też dla nas miejscem aktywnego wypoczynku, gdzie spędzamy wolny czas.
Andrzej i Ania z Żagania

POŁOŻENIE

Zielony Las to niewątpliwie przyrodnicza perełka w Koronie Wzniesień Żarskich okalająca miasto Żary. Na niewielkiej przestrzeni (ok. 8 km²) występują tu niemal wszystkie formy krajobrazu, ukształtowane przez siły natury i człowieka: finezyjnie pofałdowane grzbiety górskie, góry i pagórki, rozległe doliny, jary, wąwozy i żleby, kwieciste leśne polanki i pastwiska, podmokłe łąki, grzęzawiska i Nabrzyska, urocze kolorowe leśne akweny nazywane dumnie – jeziorami, bajorkami, stawami. Ponadto wartko płynące potoki, strumyki i maleńkie strużki, zespoły leśne zmiennobarwne dębiny, buczyny i olszyny. Wiecznie zielone gaje sosnowe, świerkowe i jodłowe oraz dorodne, nierzadko pomnikowe, dęby i buki. Wielką ozdobą naszego Zielonego Lasu są głazy narzutowe przywleczone przez lądolód z dalekiej Skandynawii.

Wędrując wyznaczonymi trasami i zachowując względną ciszę, możemy spotkać pracowitych mieszkańców lasu: lękliwą sarenkę, zadziornego rogacza, groźnego odyńca lub jeszcze groźniejszą lochę z gromadką pasiaków, albo chytrego lisa z długą kitą, czy sympatyczną wiewiórkę z orzeszkiem w pyszczku. Szczególnie wiosną, nas wędrowców, radośnie witają skrzydlaci, podniebni przyjaciele lasu.

Niepisanymi symbolami Zielonego Lasu są trzy wieże: kamienna, z czerwonej cegły i stalowa. Nie są one niestety dla nas turystów dostępne. Bardzo ważnym elementem Zielonego Lasu są ścieżki turystyczne. Zielony Las ma dla nas bardzo wiele do zaoferowania. Wychwalając walory przyrodnicze, turystyczne, krajoznawcze i zdrowotne Zielonego lasu należałoby dodać, że wędrując różnymi ścieżkami, a jest ich ponad 150, z przewodnikiem w ręku możemy dodatkowo pogłębić i poszerzyć wiedzę zdobytą w szkole z zakresu geografii, geologii, przyrody, literatury, mitologii, historii itd. Nie przesadzając można rzec, że Zielony Las racjonalnie zwiedzany, może stać się dla dzieci, młodzieży i dorosłych "zieloną szkołą". Korzystajmy z dobrodziejstw Zielonego Lasu - "Zapraszamy do Zielonego Lasu".

Środowisko

Na terenie Zielonego Lasu znajduje się najwyższe w województwie lubuskim i historycznych Dolnych Łużyc wzniesienie noszące nazwę Góra Żarska i liczące według różnych źródeł 227 lub229 m n.p.m. Okolica zbliżona jest do terenów podgórskich ponieważ duża deniwelacja terenu stwarza takie wrażenie. Suche, przepastne doliny przecinające wzgórza oraz podmokłe wąwozy tworzą pojedyncze wzniesienia a także przedłużone grzbiety. To wynik działania lądolodu stadiału Warty zlodowacenia środkowopolskiego, który moreną czołową(spiętrzoną) spowodował takie ukształtowanie terenu. Pozostawił także po sobie wiele głazów narzutowych zwanych eratykami, które urozmaicają leśne polany i ścieżki.

Część z nich posłużyła jako naturalny materiał do budowy pomników oznaczających źródła rzek, strumieni, szczytów wzniesień i innych ważnych geograficznie miejsc. Na północy Zielonego Lasu rozłożyły się doliny, które poprzecinane są licznymi niewielkimi rzeczkami, ciekami i strumykami między innymi Czerwoną Wodą. Tam przyroda wytworzyła bagna, torfowiska porośnięte krzewami i roślinami lubiącymi wodę tworząc tym samym trzęsawiska.

Leśne ostępy

Rozmaitość ukształtowania terenu oraz warunki glebowe, wodne i lokalny klimat w powiązaniu z innymi determinantami przyrodniczymi spowodowała stworzenie dużej ilości siedlisk zagospodarowanych przez interesujących przedstawicieli flory i fauny. Reprezentatywną grupą, która w maksymalny sposób skorzystała na tych warunkach jest ponad 100 letnia buczyna, która tworzy w Zielonym Lesie największy kompleks lasów bukowych na terenie Wschodnich Łużyc. Chroniąc cenny zbiór flory a także obszar o szczególnym znaczeniu przyrodniczym w 1996 roku objęto większość terenu uznając go jako – obszar chronionego krajobrazu. Kilka drzew zyskało status pomników przyrody, choć tak naprawdę na takie miano zasługuje tutaj ponad 100 egzemplarzy. Pod kuratelę ochrony zostały włączone także niektóre starodrzewia bukowe jako tzw. Lasy nasienne.

Różnorodność środowiska, wielogatunkowe lasy, stwarzają dogodne warunki rozwoju i życia dla wielu zwierząt. Lista rzadkich i ciekawych gatunków jest bardzo długa, Wspaniałe warunki siedliskowe znalazły tutaj ptaki (m.in. dzikie gołębie - grzywacz, siniak, dzięcioły), zabagnione obniżenia i niewielkie oczka wodne to idealne miejsce bytowania płazów (m.in. kumak nizinny, rzekotka drzewna).

Wartości kulturowe

Na terenie Zielonego Lasu, oprócz bogactwa przyrodniczego znajdują się przedmioty i budowle będące obok przyrody istotnym przykładem kultury i historii tego obszaru Łużyc oraz Żar. Należą do nich wspomniane już trzy wieże, grodziska, pomniki, resztki pałacu a także pozostałości po kopalniach węgla. W V-VI wieku region ten, zwany Łużycami Dolnymi, zasiedliło plemię Żarowian wspólnie z innymi serbskimi ludami. Ale już ponad 3 tys. lat temu przybywali tutaj osadnicy, kuszeni bogactwem runa leśnego o czym świadczyć mogą pozostałości dobrze zachowanych grodzisk w kształcie owalnego wału. Natrafimy na nie kierując się około 100 metrów na zachód od Wzgórza Pałacowego. Przybywali tutaj także pustelnicy szukając wśród dzikiej przyrody miejsca do kontemplacji. W połowie XVI wieku na miejscu późniejszego Pałacu Leśnego zbudowano pustelnię opata Franciszka II.

W XVIII wieku powstała Żarska Arkadia (Pałac Leśny) - 40 hektarów pałacowo-parkowej przestrzeni wykonanej na zamówienie Erdmanna II Promnitza, ówczesnego władcy Żar. Pożytek płynący z lasu stanowiło głównie pozyskiwanie surowca drzewnego. Był także terenem łowów. Problem natury ekologicznej pojawił się w momencie odkrycia złóż węgla brunatnego na terenie lasu. Zaczęto eksploatować kopalnie w 1855 roku i wydobycie potrwało aż do 1959 roku (kopalnia Maria). Z uwagi na zastosowaną technologię wydobycia wgłębnego nie spowodowało to jednak większych zmian w krajobrazie. Pozostałością są zapadliska o wydłużonym kształcie, obecnie wypełnione wodą i będące doskonałym miejscem bytowania wielu roślin i zwierząt.